Czy wiesz, czym drewno różni się od drzewa? Jak nazwać jego poszczególne części? Zastanawiasz się, co można wyczytać z drewna? A może ciekawi Cię, które z jego elementów wykorzystywane są w meblarstwie? Dowiesz się z tego materiału! Omawiamy budowę drewna kawałek po kawałku i dzielimy się najciekawszymi wiadomościami, jakie mamy na ten temat.
Badając drewno z bliska, można dowiedzieć się fascynujących rzeczy. Już za chwilę je zdradzimy. Tymczasem przyjrzyj się mu w całej okazałości! Do tych zdjęć jeszcze wrócimy.
1. Przyjrzyj się dobrze! Widok na pień z przodu… 
…i z tyłu
Poznaj rdzeń kłody, chodnik owadzi, korę, korowinę, łyko, biel, błyszcz, twardziel, sęki i zabitki, zawoje… Brzmi jak mnóstwo wiedzy? To nie wszystko! Na koniec dowiesz się jeszcze, jak oszacować wiek drewna.
Zanim zaczniemy…
Nim przejdziemy dalej, musimy ustalić kilka rzeczy. Przede wszystkim pamiętaj, że przedstawione zdjęcia i informacje dotyczą drewna dębowego stosowanego w MILONI do produkcji mebli, choć większość cech jest tożsama z innymi gatunkami drewna. Warto wiedzieć, że w zależności od tego, do czego chcemy zastosować drewno, niektóre jego cechy mogą być wadą lub zaletą. Nawet w produkcji mebli, w zależności od stylu i gustu nabywcy, sęki, zawoje czy błyszcz mogą być potraktowane jako wada lub zaleta.
Co Ty o nich myślisz? Podziel się opinią w komentarzu – jesteśmy ciekawi!
*
I jeszcze jedno, w uproszczeniu: drzewo rośnie, a drewno jest tym, co po ścięciu drzewa podlega obróbce.
Dla dociekliwych: drzewo rośnie, a po ścięciu jest surowcem drzewnym lub tartacznym. Po przetarciu na deski staje się drewnem w rozumieniu stolarskim. Drewno to po prostu tkanka pomiędzy korą a rdzeniem, a drzewo to roślina.
Części drewna – poznaj je wszystkie!
Rdzeń kłody
Rdzeń kłody (pnia) to środkowa część, biegnąca wzdłuż osi, wokół której narastało drzewo. Wbrew pozorom oś ta często wcale nie jest osią symetrii. Okazuje się, że drzewa rosnące na zboczach potrafią piąć się pionowo i przyrastać w taki sposób, by utrzymać stabilnie wielotonową kłodę w pionie. Dzieje się tak dlatego, że drzewa mają zdolność niesymetrycznego budowania masy wokół rdzenia. W różnych gatunkach rdzenie na przekroju poprzecznym mają różne zabarwienia i kształty. Przykładowo w dębie rdzeń jest mało wyrazisty i ma postać gwieździstą. Ze względu na silne naprężenia w dębinie z reguły po ścięciu w miejscu rdzenia pojawia się pęknięcie kłody (takie jak na ilustracji nr 1).
Chodnik owadzi
Chodniki owadzie to miejsca żerowania insektów żywiących się tkanką drzewną. Najczęściej występują tam, gdzie drzewo po ścięciu nie zostało okorowane. Dotyczy to zarówno pozostawionych w całości kłód drewna, jak i desek z okorkiem. Larwy chętnie zjadają łyko znajdujące się pod korą, a stamtąd z czasem zapuszczają się głębiej, przez biel dochodząc do warstwy rdzeniowej, która mimo że jest sporo twardsza, również może paść łupem robactwa. Deski z takimi owadzimi chodnikami nie nadają się do produkcji mebli wysokiej klasy.
Co jest najlepszą ochroną przed owadami? Okorowanie desek po przetarciu. Finalnie owady eliminowane są z drewna w procesie suszenia, a szkody przez nie wyrządzone wycina się na etapie selekcji materiału.
Kora = korowina + łyko
Na korę składają się korowina i łyko. To zewnętrzna warstwa drzewa, jego „skóra”, chroniąca przed czynnikami zewnętrznymi. Jest charakterystyczna dla każdego gatunku, ale nawet w obrębie jednego, takiego jak np. dąb, może być bardzo zróżnicowana – od głębokiej, pełnej bruzd i porowatej do niemal płaskiej, o bardzo niewielkiej strukturze. Zaraz pod korowiną znajduje się łyko – miękka tkanka odpowiedzialna za transport związków organicznych, widoczna po wyschnięciu jako warstwa w odcieniu ciepłego brązu (wyraźnie zauważalna na wszystkich zdjęciach, zwłaszcza na fotografii nr 4).
Biel
Biel to warstwa drewna znajdująca się za korą, w kierunku rdzenia drewna. W drewnie dębowym biel jest wyraźnie jaśniejszy. W zależności od siedliska, na którym rosło drzewo, warstwa bielu może mierzyć od 1 do nawet 8 cm! Biel, ponieważ jest mniej gęsty, przez co również mniej twardy, nie nadaje się do produkcji mebli. Jest przez to też bardziej podatny na atak robactwa czy grzyby żerujące na tkankach drzewnych. Może być jednak elementem dekoracyjnym, podkreślającym naturalny charakter mebla (tak jak np. dzika krawędź w stole WILD).
Błyszcz
Błyszcz to charakterystyczne dla niektórych gatunków (np. takich jak dąb, buk czy wiąz) fragmenty drewna, widoczne głównie na przekroju promieniowym (czyli cięciu po odcinku średnicy pnia). Komórki błyszczowe swoją nazwę biorą ze zdecydowanie większego połysku, odróżniającego je od pozostałej części drewna.
W drewnie dębowym przypominają rozstępy na skórze i występują w postaci od niewielkich plamek po duże i szerokie cętki, podobne do nieregularnych pasów tygrysich. Błyszcz powstaje w wyniku przecięcia w poprzek promieni rdzeniowych (odpowiedzialnych za transport wody i minerałów z łyka do rdzenia drewna). W meblarstwie błyszcz nie jest wadą, jednak w przypadku mebli najwyższej jakości, wykończonych olejami, będzie wyraźnie odróżniał się od miejsc, gdzie nie występuje. Komórki błyszczowe również słabiej barwią się olejami. Jeśli to możliwe, należy zatem błyszczu unikać, szczególnie w najbardziej wyeksponowanych elementach mebli, takich jak blaty stołów czy fronty mebli. Dlatego tak ważne jest, żeby już na etapie przetarcia drewna zaplanować cięcia tak, by unikać przecinania promieni rdzeniowych i pojawienia się błyszczu na deskach.
Twardziel
Twardziel (patrz: ilustracja nr 5) to najcenniejsza część drewna przeznaczona do produkcji mebli. Warto wiedzieć, że najciekawsze usłojenie uzyskuje się, tnąc kłodę najdalej od rdzenia.
Tam po odcięciu możemy zobaczyć usłojenie fladrowe (określenie rysunku drewna zamiennie stosowane z kwiecistym, choć to drugie jest mniej fachowe) pośrodku deski i zdecydowanie równiejsze usłojenia, tzw. „pasiak” po zewnętrznych stronach deski.
Dzieje się tak ze względu na zbieżystość kłody drewna. Jest ona w uproszczeniu bardzo długim stożkiem, a jej cięcie równoległe do rdzenia odkrywa kolejne warstwy przyrostów w postaci kwiecistego wzoru, nazywanego fladrem.
W tym tkwi sęk! 
I tu też :)
Ta część drewna niestety nie jest pozbawiona wad. Występują w niej często sęki czy zabitki, które nie są widoczne na zewnątrz kłody. Stanowią jednak element historii wzrostu drzewa, jego gałęzi i zranień kory, które z czasem zarosły. Wokół sęków zazwyczaj tworzą się zawoje włókien, które choć piękne i ciekawe, będą inaczej odbijać światło i reagować na barwniki. To właśnie dlatego do mebli najwyższej jakości trzeba bardzo uważnie dobierać elementy drewna twardzielowego – inaczej efekt końcowy nie będzie zadowalający.
Jak oszacować wiek drewna?
Pytaj śmiało o wiek… 
…sprawdzaj promień rdzeniowy
Chcesz wiedzieć, jak rozpoznać wiek drewna? Zobaczysz to na przekroju poprzecznym. Patrząc od rdzenia, zauważysz, jak drzewo przyrastało rok po roku.
Okręgi cieńsze to przyrosty zimowe, pochodzące z okresu, kiedy wegetacja i wzrost zachodzą zdecydowanie wolniej. Okręgi szersze to przyrosty letnie – o tej porze roku drzewo rosło szybciej. Licząc okręgi z przyrostów np. zimowych, możesz stwierdzić, ile dana kłoda miała lat. Ta na zdjęciu ma około 170. A w ubiegłym roku mieliśmy w MILONI kłodę o średnicy 1,4 m, która rosła ponad 250 lat!
PS O tym, jaką historię można znaleźć w drewnie i drzewach, jeszcze napiszemy!
